De meeste Nederlandse volwassen beschikken over sterke taal- en rekenvaardigheden en probleemoplossend vermogen. De prestaties van jongvolwassenen zijn goed in vergelijking met andere landen. Nederlandse 66-plussers hebben veel vaker lage basisvaardigheden dan jongere leeftijdsgroepen. Dat blijkt uit de Nederlandse resultaten van PIAAC (Programme for the International Assessment of Adult Competenties), dat elke tien jaar de vaardigheden van volwassenen wereldwijd onderzoekt.
Nederland presteert goed in het PIAAC-onderzoek en staat in de top-5 van landen met hoge gemiddelde scores: de vierde plaats voor taalvaardigheid, de derde plaats voor rekenvaardigheid en de vijfde plaats voor probleemoplossend vermogen. Deze plaatsen worden gedeeld met andere landen, waarmee Nederland niet significant verschilt. Ook heeft Nederland een relatief klein percentage volwassenen dat op het laagste niveau van taal- en rekenvaardigheid presteert (en lage basisvaardigheden heeft) en een relatief hoog percentage dat het hoogste niveau van taal- en rekenvaardigheid behaalt. Op alle vaardigheden scoort Nederland significant beter dan het OECD-gemiddelde.
Stabiele trend voor taalvaardigheid, positieve trend voor rekenvaardigheid
Nederland neemt voor de vierde keer deel aan internationaal onderzoek naar kernvaardigheden: de gemiddelde rekenvaardigheden zijn significant gestegen ten opzichte van 10 jaar geleden. De gemiddelde taalvaardigheidsscores zijn licht gedaald, maar dat verschil is niet significant.
Lage basisvaardigheden
In Nederland heeft 15,9% van de 16-65-jarigen lage taalvaardigheden: zij hebben moeite met het lezen van langere teksten of om verschillende soorten informatie met elkaar te vergelijken. Daarnaast heeft 15,5% lage rekenvaardigheden. De overlap tussen beide groepen is groot: acht op de tien mensen met lage taalvaardigheden, beschikt ook over een laag niveau van rekenvaardigheden. Omgerekend naar absolute aantallen gaat het om ongeveer 2,2 miljoen volwassenen tussen de 16 en 65 jaar met lage taal- en/of rekenvaardigheden.
66-plussers beschikken over aanzienlijk lagere niveaus van kernvaardigheden
In Nederland is aanvullend onderzoek uitgevoerd om de kernvaardigheden van 66-75-jarigen in kaart te brengen. We zien grote verschillen in kernvaardigheden in vergelijking met 16-65-jarigen: de gemiddelde scores van de oudere groep zijn significant lager. Ook heeft een groot deel van de ouderen lage basisvaardigheden: 39% van de 66-plussers scoort op het laagste niveau van taalvaardigheden en valt in de laaggeletterde groep, 33% van de ouderen is laaggecijferd. Het gaat om ongeveer 860.000 volwassenen.
Meer informatie is te vinden in het eindrapport, dat u hier kunt downloaden.
PIAAC 2023
Kernvaardigheden van volwassenen
Resultaten van de Nederlandse survey 2023
Veelgestelde vragen
PIAAC brengt de taalvaardigheid, rekenvaardigheid en het probleemoplossend vermogen van volwassenen (16-65 jarigen) in 31 landen in kaart. We noemen dit kernvaardigheden omdat het essentiële vaardigheden zijn voor het begrijpen, analyseren en toepassen van informatie die volwassenen in het dagelijks leven en op het werk tegen komen. Het gaat om functionele vaardigheden in alledaagse contexten: het gebruik van een routeplanner of informatie uit een bijsluiter, zoeken van online informatie of het beoordelen van financiële producten.
In Nederland zijn verschillende organisaties bij de het PIAAC-onderzoek betrokken. Het Kohnstamm Instituut (Universiteit van Amsterdam) is als projectleider verantwoordelijk voor de instrumentontwikkeling, analyse en rapportage van de onderzoeksgegevens. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is verantwoordelijk voor het trekken van de steekproef. Kantar voert de interviews uit die bij het onderzoek horen. NRO, de ministeries van Onderwijs, Sociale Zaken en Economische Zaken en Klimaat zijn de opdrachtgevers van het onderzoek in Nederland. Het onderzoek staat internationaal onder leiding van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling).
Het is belangrijk dat alle volwassenen in Nederland over voldoende kennis en vaardigheden beschikken. Dit is van belang om deel te nemen aan de arbeidsmarkt, maar ook om mee te kunnen doen in het dagelijks leven.
PIAAC geeft informatie over opleiding en training die volwassenen volgen, hoe vaardig mensen zijn in het omgaan met alledaagse informatie (op het werk en daarbuiten) en vergelijkt dat met andere landen. Deze informatie wordt gebruikt om onderwijs- en scholingsprogramma’s voor volwassenen te ontwikkelen en te verbeteren.
PIAAC staat voor Programme for the international Assessment of Adult Competencies, en is het grootste internationale onderzoek naar kennis en vaardigheden van volwassenen. PIAAC wordt eens in de 10 jaar onder leiding van de OESO in 31 landen uitgevoerd, waaronder Nederland. Aan PIAAC hebben wereldwijd meer dan 160.000 mensen deelgenomen.